شنبه تا چهارشنبه : 6:30 صبح الی 10 شب
پنجشنبه ها : 6:30 صبح الی 8 شب
تهران، خیابان ولیعصر، پارک ساعی، پلاک2173
خانه > تست DNA | آزمایش تشخیص هویت (تعیین هویت)
تست دی ان ای یکی از تست های ژنتیکی پزشکی برای تجزیه و تحلیل ژن های تشکیل دهنده انسان است. گرفتن تست دی ان ای می تواند به هدف تعیین هویت شخص، برای اثبات فرزند (تعیین ابوّت یا تست Paternity)، بررسی سلامت فرد و فرزندان او انجام شود. همچنین آزمایش دی ان دی پزشکی قانونی یکی از کاربردهای این تست است که مشخص میکند آیا فردی در یک صحنه جرم حضور داشته است یا خیر. در پاسخ به اینکه تست دی ان ای برای چیست، باید گفت از آنجایی که تست DNA را میتوان روی نمونه های مختلف خون، مو و… انجام داد، میتوان از آن برای کارهای بسیاری استفاده کرد. برای مثال میتوان با بررسی نمونه های استخوان جسد، هویت او را مشخص کرد.
DNA یا دئوکسی ریبونوکلئیک اسید مولکولی است که اطلاعات ژنتیکی تمام موجودات زنده در آن وجود دارد و از چهار بخش آدنین (A)، تیمین (T)، گوانین (G) و سیتوزین (C) تشکیل شده که توالی آنها میتواند خصوصیات هر فرد شامل رنگ چشم، گروه خونی و بیماری ها را تعیین کند. در آزمایش دی ان ای (آزمایش DNA) یا تست DNA، اطلاعات زیادی درباره ژن ها که بخشی از DNA هستند به ما داده میشود.
همه ما در سلولهای خود ۴۶ کروموزوم داریم که از DNA ساخته شده اند و ژن ها بخش کوچکی از دی ان ای می باشند. ما در هنگام تولد ۲۳ کروموزوم از مادر و ۲۳ کروموزوم از پدر ریافت میکنیم و بدن ما از اطلاعات آنها برای تولید پروتئین که ساختار بدن ما را شکل میدهد، استفاده میکند.
تست DNA با بررسی دقیق این ژن ها و کروموزوم ها، اطلاعات بسیار مهمی از جمله احتمال ابتلای افراد به بیماری های خانوادگی، تعیین هویت و اثبات رابطه پدر فرزندی، تعیین سلامت جنین و… را آشکار میکند.
بطور کلی واژه «آزمایش DNA» یا تست ژنتیک به فرآیندی اشاره دارد که میتواند اطلاعات مختلفی درباره ژن ها، کروموزوم ها و پروتئین های شما آشکار کند. اینها مولکول هایی هستند که ویژگی های فیزیکی و بیولوژیکی هر موجود زنده را مشخص میکنند، مثل گروه خونی و ابتلا به بیماری ها که اشاره کردیم.
در نتیجه:
تست دی ان ای ابزاری قدرتمند برای پزشکان است که به آنها امکان بررسی دقیق ژنتیک افراد را می دهد.
در ادامه چند نمونه از شرایطی که افراد در آن از تست ژنتیک استفاده میکنند را بررسی میکنیم:
آزمایش دی ان ای بارداری و همچنین تست دی ان جنین میتواند سلامت مادر و جنین را بررسی کرده تا در صورت وجود هرگونه علائم مشکوک، اقدامات اصلاحی و درمانی یا در نهایت سقط انجام شود.
در این آزمایش DNA می توان وجود هر دو نوع اختلالات کروموزومی (سیتوژنتیک) و ژنی (مولکولی) را مورد آزمایش قرار داد.
تریزومی های کروموزوم ۲۱ (سندرم داون)، کروموزوم ۱۳ (سندرم پاتو) و کروموزوم ۱۸ (سندرم ادوارد) از شایع ترین اختلالات کروموزومی هستند که در این آزمایش بررسی می شوند.
اما از آنجایی که در بعضی موارد مثل فرزند نامشروع انتظار برای تولد و انجام آزمایش دی ان ای برای اثبات فرزند می تواند دشوار باشد، روش های دیگری نیز وجود دارند که تشخیص هویت قبل از تولد انجام شود. برای آگاهی از هزینه تست تشخیص پدر (هزینه آزمایش dna برای اثبات فرزند) با شماره ۱۶۵۰ تماس بگیرید.
برخی روش های تعیین هویت قبل از تولد و تست تشخیص پدر شامل موارد زیر می باشند:
متخصصین می توانند در هفته نهم و هفته های ۱۰ تا ۱۳ بارداری، از این تست ها که پیش تر به آنها اشاره کردیم برای آزمایش تشخیص هویت استفاده کنند. همچنین هزینه تست DNA جنین بسته به روش نمونه گیری متفاوت خواهد بود.
احتمالا بدانید که کروموزم های Y فقط در مردان وجود دارد و از طریق پدر به پسر منتقل خواهد شد. بنابراین می توان از این روش برای تست DNA تشخیص هویت نیز استفاده نمود. از این آزمایش دی ان ای برای اثبات نسب در کشور استفاده میشود و اکثر دادگاه ها نتایج این آزمایش ها را قبول می کنند. مدت زمان آزمایش تشخیص هویت تا حد زیادی بستگی به تعداد و کیفیت نمونه دارد و می تواند از ۳۶ ساعت تا سه هفته زمان بر باشد.
در آزمایش دی ان ای برای اثبات فرزند یا تست تشخیص پدر، می بایست هم از پدر و هم از فرزند نمونه گیری به عمل بیاید. معمولا این تست DNA با بزاق دهان پدر انجام شده و نمونه گیری از جنین نیز توسط آزمایش آمنیوسنتز و… انجام می شود.
بعد از بررسی انواع روش های گرفتن آزمایش DNA، در ادامه می پردازیم به اینکه آزمایش دی ان ای قبل از ازدواج و همچنین در بارداری چگونه است.

آزمایش خون دی ان ای یکی از تست های رایج است که افراد قبل از ازدواج، در بین سایر تست هایی که در این زمان گرفته میشود، آن را درخواست می کنند. این تست خصوصا زمانی که ازدواج فامیلی انجام شده باشد، یا هردوی اشخاص به یک بیماری دچار باشند ضروری خواهد بود، تا مشخص شود که آیا بیماری فرزند آینده آنها را تحدید میکند یا خیر.
در این تست DNA میتوان بیماری های رایجی مثل تالاسمی را بررسی کرد. برای اینکار، بعد از تائید کم خونی افراد با آزمایش CBC، تست های مربوط به وجود ژن بیماری تالاسمی در خون آنها انجام میشود.

آزمایش غربالگری سه ماه اول، دوم و سوم می توانند تا حد نسبتا زیادی احتمال ابتلای جنین به اختلالات ژنتیکی شایع مثل سندروم داون را مشخص کنند.
توجه داشته باشید که این تست ها نمیتوانند به طور قطعی وجود بیماری را تائید را رد کنند، بلکه از آنها برای بررسی احتمال ابتلای فرزند به بیماری ژنتیکی استفاده میشود.
در آزمایشات غربالگری ژنتیکی از نمونه خون مادر و همچنین یافته های سونوگرافی استفاده میشود تا جنین را از لحاظ آنپوپلوئید بودن، نقص مغز و ستون فقرات (نقص لوله عصبی)، مشکلات قلبی و شکمی غربال کنند.
یکی از بخش های تست دی ان ای در بارداری شامل غربالگری ۳ ماه اول است. این آزمایشات معمولا در هفته های ۱۰ تا ۱۳ بارداری انجام میشوند و در آنها از آزمایش خون زن باردار و معاینات سونوگرافی استفاده میشود. در آزمایش خون سطح غلظت پروتئین PAPP-A، پلاسمای خون و هورمون hCG اندازه گیری میشود. همچنین در معاینات سونوگرافی، میزان ضخامت پشت گردن جنین در هفته های ۱۱ تا ۱۲ بارداری اندازه گیری میشود. میزان غیرعادی ضخامت پشت گردن جنین، احتمال ابتلای جنین به تریزومی ۲۱ را افزایش میدهد.
با مشکوک بودن تست دی ان ای در زمان بارداری و آزمایش های غربالگری، تست های تشخیصی به شما می گویند که جنین واقعا دچار اختلال خاصی هست یا خیر. این روش های آزمایشی معمولا تهاجمی هستند، مثل آزمایش آمنیوسنتز که به ورود به بدن با استفاده از یک سرنگ نازک نیاز دارد. این دسته از آزمایش دی ان ای در دوران بارداری شامل دو تست اصلی آمنیوسنتز و نمونه برداری پرزهای جفتی CSV می باشد.
آزمایش سل فری (تست NIPT) در دوران غربالگری چیست؟ آزمایش دی ان ای آزاد، یک روش آزمایش خون DNA در بارداری می باشد. در واقع از هفته های اول بارداری میتوان قطعات دی ان ای نوزاد را در خون مادر مشاهده کرد. این تست دی ان ای جنین با استفاده از سلول های آزاد جنین در نمونه خون مادر گرفته می شود و با گذشت زمان، میزان دی ان ای جنین در خون مادر نیز افزایش می یابد.
تست سل فری یا NIPT، نتایج قابل اعتمادی برای تشخیص اختلالات کروموزومی در شرایطی مثل وجود یک کپی اضافه از کروموزوم (تریزومی) ارائه میکند. هرکدام از این تریزومی ها میتوانند عامل یک سندروم باشند:
نتیجه آزمایش سل فری بین ۵ تا ۷ روز بعد آماده میشود. نوع جوابدهی این آزمایش بسته به هر آزمایشگاه متفاوت بوده و ممکن است بصورت مثبت/منفی یا پرخطر/کم خطر احتمال وجود ناهنجاری را مشخص کند.

تست ژنتیک با استفاده از آزمایش CSV (Chorionic Villus Sampling) نوعی از آزمایش های تشخیصی است. انجام تست DNA با سی اس وی با استفاده از نمونه برداری از پرزهای جفتی جنین انجام میشود تا مشکلاتی مانند تریزومی ۱۸ و سندروم داون مشخص شوند.
برای انجام این آزمایش از ۲ روش کلی استفاده می شود که شامل نمونه برداری از واژن و نمونه برداری از شکم است.
در این روش از یک لوله باریک استفاده میشود که از طریق دهانه رحم وارد جفت میشود و نمونه گیری میکند. برای انجام این تست همزمان از سونوگرافی نیز استفاده میشود تا موقعیت جفت و جنین مشخص شود.
در این روش از یک سوزن باریک و نسبتا بلند استفاده میشود تا از طریق شکم وارد جفت شده و نمونه برداری انجام بگیرد. در این روش نیز سونوگرافی به متخصص کمک میکند.
نحوه گرفتن آزمایش دی ان ای با استفاده از CSV معمولا توسط پزشک مشخص میشود.

آزمایش دی ان ای از جنین به روش آمنیوسنتز، با استفاده از نمونه گیری از مایع آمنیوتیک انجام می شود. از آنجایی که سلول های تشکیل دهنده مایع جفت و سلول های جنینی ساختار ژنتیکی مشابهی دارند، متخصصان تست دی ان ای (DNA test) میتوانند با نمونه گیری از محیط نوزاد یا همان مایع آمنیوتیک، آزمایش DNA از جنین را نیز انجام دهند. همچنین از این آزمایش دی ان ای برای تعیین جنسیت نیز استفاده میشود.
انجام این تست DNA در منزل نیز امکان پذیر است و در زمان کوتاهی انجام می شود. نحوه آزمایش دی ان ای آمنیوسنتز به این شکل است که پزشک یا متخصص با استفاده از یک سوزن بسیار نازک، مقدار کمی از مایع آمنیوتیک رحم را جمع آوری می کند. زمان تست DNA با آمنیوسنتز در هفته ۱۵ ام و در غربالگری اول انجام میشود.

این روش آزمایش دی ان ای با نام آزمایش خون از بند ناف نیز شناخته می شود. کوردوسنتز یک آزمایش تشخیصی است که به تعیین و تشخیص ناهنجاری در جنین از طریق بند ناف کمک می کند. با استفاده از آن میتوان اختلالات خونی، ژنتیکی و عفونی را مشخص کرده. همچنین در مواقعی میتوان از این آزمایش دی ان ای نوزاد برای دارو دادن به او از طریق بند ناف نیز استفاده کرد.
از این آزمایش معمولا در هفته هجدهم بارداری استفاده میشود، اگرچه استفاده از آن مانند گذشته رایج نیست چرا که روش های جایگزین مانند آمنیوسنتز ضمن آسیب کمتر به جنین، میتوانند اطلاعات یکسانی ارائه کنند. امروزه بیشتر زمانی از این تست استفاده میشود که تست های دیگر نتوانند اطلاعات کافی ارائه کنند.

آزمایش دی ان ای Anti-dsDNA به پزشکان در تشخیص بیماری های خود ایمنی کمک میکند. در واقع این تست با بررسی علائم بیماری های مثل لوپوس، سرعت و تاثیر درمان را افزایش میدهد. بیماری های خود ایمنی یکی از شدیدترین انواع بیماری هستند، خصوصا اگر به موقع تشخیص داده نشده و درمان نشوند، میتوانند تاثیرات گسترده ای در سلامت فردی و اجتماعی شما داشته باشد.
آزمایش Anti-dsDNA چند روز طول میکشد؟
تست Anti-dnDNA می تواند در کمتر از ۲۴ ساعت بیماری را تشخیص دهد.
تهران لب علاوه بر امکان مشاهده نتایج تست DNA آنلاین و غیرحضوری، امکان مشاوره ژنتیک را برای مراجعه کنندگان خود فراهم کرده تا با استفاده از این سرویس، در صورت نیاز برای آغاز درمان اقدام کنید.
تست های ژنی یا ژنتیک مولکولی به آزمایش هایی گفته میشود که طول های کوتاهی از DNA که توسط خون یا سایر مایعات بدن به دست آمده اند را بررسی میکنند. در این آزمایشات، متخصصین به دنبال شناسایی تغییرات بزرگ هستند، مثل: • گم شدن یا اضافه بودن بخشی از ژن • تغییرات در رشته های DNA در این سری از تست ها میتوان بیماری هایی مثل فیبروز کیستیک را شناسایی نمود.

تکنیک fish به عنوان شیوه تحلیل و آنالیز در تست DNA، بر روی بخش های خاص و جزئی تری از کروموزوم ها تمرکز می کند و می تواند بخش های بسیار کوچکی که گم شده یا اضافه هستند را تشخیص دهد. برای مثال بیماری دیستروفی عضلانی دوشن، یک نوع بیماری است که به دلیل وجود نداشتن ژن سازنده پروتئین دیستروفین بر روی کروموزوم ایکس به وجود می آید.

این آزمایش، جهش های خاص در ژن را بررسی می کند. جهش های ژنتیکی اشاره به اختلالاتی دارند که در ژن به وجود می آیند. برای مثال، یک واریانت خاص در ژن HBB باعث بیماری سلول داسی شکل میشود. از این تست DNA برای بررسی سابقه بیماری در اعضای یک خانواده استفاده میشود.

۱. توالی یابی اگزوم یا WES – شامل تمامی ژن هایی که در DNA وجود دارند و یا ژن هایی که به یک بیماری پزشکی مرتبط هستند.
۲. توالی یابی ژنوم یا WGS – نوعی از تست DNA که طیف گسترده ای از دی ان ای افراد را بررسی کرده و صرفا روی ژن و قسمت های کد کننده پروتئین تمرکز نمیکند. این تست های تعیین توالی که توسط پزشکان تجویز میشوند، معمولا برای افرادی که دارای سابقه پزشکی پیچیده ای دارند نوشته میشود.

آزمایش بیوشیمی میتواند مقدار یا فعالیت پروتئین های کلیدی را بررسی کند. این تست میتواند اهمیت بسیار زیادی داشته باشد، چرا که این ژن ها هستند که کد های حاوی DNA برای ساخت پروتئین را حمل می کنند و میزان غیرعادی پروتئین ها میتوانند نشان از یک اختلال در ژن ها باشند.
آزمایش کاریوتایپ، یک نوع تست DNA است که یک تصویر یا عکس کامل از تمام کروموزم های افراد را نشان میدهد. این تست میتواند هرگونه تغییر در تعداد کروموزوم ها را تشخیص دهد، مثل کروموزوم اضافه شماره ۲۱ که باعث سندروم داون میشود. با استفاده از این تست دی ان ای میتوان کروموزوم کم یا اضافه (تریزومی و مونوزومی) را تشخیص داد. همچنین برخی از بیماری های ژنتیکی، با نوع خاصی از تغییرات کروموزومی مرتبط هستند و این تست میتواند برای شناسایی آنها استفاده شود. برای مثال سندروم ویلیامز که به دلیل از بین رفتن بخشی از کروموزوم شماره هفت به وجود می آید.
یکی از شیوه های انجام تست DNA و همچنین تعیین هویت با استفاده از موی سر یا بدن می باشد.
برخلاف تست DNA مو که دشوار ترین روش نمونه گیری دی ان ای است، نمونه گیری از طریق خون بهترین راه برای دریافت دقیق ترین جواب آزمایش دی ان ای تعیین هویت است چرا گلبول های سفید خون سرشار از دی ان ای هستند.
همین امر باعث تسریع روند آزمایش شده و مدت زمان جواب و هزینه تست دی ان ای را کاهش میدهد.
خون گیری برای تشخیص هویت چگونه انجام می شود؟
با توجه به وجود نمونه های ژنی در بزاق دهان، آزمایش های متعددی وجود دارد که می توان در آن از بزاق دهان برای نمونه گیری استفاده کرد. چند مورد از این آزمایشات شامل:
آزمایش زوجین پیش از ازدواج
آزمایش سندرم ایکس شکننده
آزمایش هول اگزوم (WES)
بررسی و تایید جهش با روش PCR-Seq
آزمایش فیبروزکیستیک
آتروفی عضلانی-نخاعی (SMA)
آزمایش ترومبوفیلی
به علاوه باید اشاره کرد رایج ترین گروه هایی که برای نمونه گیری از آنها از بزاق دهان استفاده میشود کودکان هستند. در مواقعی که والدین اجازه خون گیری از پاشنه پای کودک را ندهند، این روش استفاده میشود. همچنین این روش در کشورهای آمریکا و انگلستان استفاده گسترده ای دارد.
پاسخ برخی از سوالات رایج مراجعهکنندگان آزمایش غربالگری اول، دوم و سوم
در رابطه با اینکه آزمایش DNA چقدر هزینه دارد نمی توان قیمت ثابتی را مشخص کرد، به این دلیل که هر تست dna هزینه جداگانه ای دارد. برای مثال قیمت آزمایش دی ان ای جنین، با هزینه آزمایش ژنتیک تشخیص هویت و هزینه آزمایش DNA تعیین جنسیت متفاوت است. همچنین قیمت تست دی ان ای در ایران معمولا از شهری به شهر دیگر متغیر است. برای مثال قیمت تست dna در مشهد با قیمت تست dna در شیراز یکسان نیست. برای آگاهی از قیمت و هزینه آزمایش دی ان ای به لیست قیمت و تعرفه های آزمایش ها مراجعه کنید یا با شماره ۱۶۵۰ تماس بگیرید.
در اکثر آزمایشهای dna معمولا همراه داشتن مدارک شناسایی معتبر مثل کارت ملی و همچنین نسخه پزشکی کفایت میکند.
جوابدهی آزمایش dna و تست تشخیص هویت، حدودا بین ۱۰ الی ۱۴ روز کاری انجام میشود.
آزمایش تعیین هویت یا تعیین ابوّت، یک نوع آزمایش ژنتیک پدر فرزندی است؛ به این معنا که مشخص میکند آیا رابطه خونین بین جنین یا نوزاد و پدر ادعایی وجود دارد یا خیر.
آزمایش DNA برای اثبات فرزند با نام آزمایش Paternity نیز شناخته میشود که در دنیا بسیار مورد تائید است. انجام این تست ژنتیک در آزمایشگاه تعیین هویت میتواند با دقت ۹۹.۹ درصد رابطه والد – فرزندی را تائید یا رد کند.
انجام آزمایش تشخیص هویت (تعیین هویت) هم بعد از بارداری و هم در دوران بارداری یعنی قبل از تولد امکان پذیر است، که در این صورت به آن آزمایش تشخیص هویت جنین گفته میشود.
آزمایش تعیین هویت جنین برای مشخص کردن نسبت مادر و فرزند نیز استفاده میشود که به آن آزمایش دی ان ای مادر یا maternity میگویند، اما این تست همانند آزمایش DNA پدر و فرزند رایج نیست چرا که رابطه خونی مادر و فرزند در اکثر مواقع مشخص است.
تست میزان شکست دی ان ای اسپرم (Sperm DNA Fragmentation Analysis) روشی است که به زوجینی که قصد فرزندآوری دارند کمک میکند تا سلامت اسپرم مرد را بسنجند. تست DNA اسپرم روشی مطمئن برای سلامت اسپرم ها بوده و به جلوگیری از یک بارداری ناسالم کمک میکند.
نحوه انجام آزمایش دی ان ای اسپرم به این گونه است که برای انجام این تست، بعد از نمونه گیری اسپرم، آنالیز نمونه انجام میشود. برای اینکار از رنگ فلوئورسانس یا غیر فلوئورسانس برای رنگ آمیزی نمونه و آنالیز آن استفاده میشود.
در تفسیر آزمایش دی ان ای اسپرم:
نوع دیگری از آزمایش دی ان ای شامل غربالگری جنین و نوزادی است که هنوز در رحم مادر قرار دارد. هدف از این تست DNA در ایران، تشخیص ناهنجاری های کروموزومی خاص است.
در آزمایش DNA جنین، پزشک مستقیما به نمونه های داخل رحم که دی ان ای لازم برای تعیین هویت جنین، جنسیت و بیماری های او را دارا می باشد، دسترسی پیدا میکند.